Jan Parandowski

Jan Parandowski (ur. 11 maja 1895 we Lwowie, zm. 26 września 1978 w Warszawie)

Jest to polski pisarz, eseista i tłumacz literatury, autor Mitologii, medalista olimpijski (1936), dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1957, 1959). Był znawcą i popularyzatorem kultury i literatury starożytnej. Wielką popularność przyniosła mu wielokrotnie wznawiana Mitologia (1924). Pozycja ta była znacząca w popularyzacji podstaw kultury antycznej w Polsce ze względu na różne ważne cechy: piękno i prostotę stylistyczną oraz na wierne, lecz pozbawione kontrowersji obyczajowych (np. przez eufemistyczne odnoszenie się do wątków homoerotycznych) opisanie najważniejszych mitów greckich. Takie ujęcie Mitologii pozwoliło na korzystanie z niej w edukacji szkolnej.

Mitologia

Mit to tradycyjna historia, często o bogach, herosach lub nadprzyrodzonych istotach, która próbuje wyjaśnić naturalne zjawiska, kulturowe tradycje lub aspekty ludzkiego zachowania. Mity są często przekazywane z pokolenia na pokolenie i mogą mieć różne wersje w zależności od kultury lub epoki.

Mitologia to zbiór mitów charakterystycznych dla danej kultury lub religii. Mitologia jest często badana w kontekście antropologii, historii, literatury i nauk religijnych, aby zrozumieć dawne społeczeństwa i ich wierzenia. Przykłady mitologii obejmują mitologię grecką, rzymską, nordycką, egipską i wiele innych. Każda z nich zawiera unikalne opowieści i postacie, które odzwierciedlają wartości i przekonania danej kultury.

Mitologia grecka

Mitologia grecka to zbiór mitów, które były pierwotnie opowiadane przez starożytnych Greków. Te historie dotyczą starożytnej greckiej religii, pochodzenia i natury świata, życia i działalności bóstw, bohaterów i stworzeń mitologicznych, a także pochodzenia i znaczenia starożytnych greckich praktyk kultowych i rytualnych.

Mitologia grecka zawiera wiele opowieści o bogach, herosach i rytuałach starożytnych Greków i antyku. Mity te zawierały znaczny element fikcji, co było dostrzegane przez bardziej krytycznych Greków, takich jak filozof Platon w V-IV wieku p.n.e. Mitologia grecka miała następnie szeroki wpływ na sztukę i literaturę zachodniej cywilizacji, która odziedziczyła wiele z greckiej kultury.

Mity greckie były początkowo propagowane w tradycji ustno-poetyckiej, najprawdopodobniej przez śpiewaków minojskich i mykeńskich, zaczynając od XVIII wieku p.n.e. W końcu mity o bohaterach wojny trojańskiej i jej następstwach stały się częścią tradycji ustnej eposów Homera, Iliady i Odysei.

Mitologia grecka jest niezrównana na świecie zachodnim jako źródło pomysłów pełnych wyobraźni i atrakcyjnych. Poeci i artyści od starożytności po czasy współczesne czerpali inspirację z mitologii greckiej i odkrywali współczesne znaczenie i znaczenie w klasycznych motywach mitologicznych.

Podział mitów

Właściwie każda mitologia traktuje o powstaniu świata, bogów i ludzi. W każdej pojawiają się opowieści o herosach i władcach. Część mitycznych opisów odnosiła się do fikcji mającej miejsce w nieokreślonej przeszłości, ale zawsze korelowały one z kulturą, w obrębie której funkcjonowały. Ta zbieżność tematyczna pozwoliła na wprowadzenie podziału mitów, który jest właściwy bez względu na pochodzenie opowieści. To pozwala wprowadzić nieco ładu do często chaotycznego świata mitów. Mowa o podziale na:

  • mity kosmogoniczne– o pochodzeniu świata,
  • mity antropogeniczne– o powstaniu człowieka,
  • mity teogoniczne o powstawaniu bogów,
  • mity genealogiczne– opowiadające historię pokoleń ludzkich: wielkich władców i bohaterów oraz ich przodków.

Opowieści te przywoływały genezę danego zjawiska i w ten sposób sytuowały je w świecie rzeczywistym. To pozwoliło starożytnym nadać mu sens.